Dit artikel verscheen op 26 september online en in print in dagblad Trouw.
De Boterbloem, een ecologische zorgboerderij tussen Schiphol en Amsterdam, dreigt te verdwijnen. Volgende maand moet ze plaatsmaken voor bedrijfspanden.
Ingesloten tussen Amsterdam, Schiphol en de A5 ligt biologische zorgboerderij De Boterbloem. Behalve het geraas van auto’s klinkt voortdurend het geblaf van het naastgelegen dierenhotel, maar dat hoor je niet als er een vliegtuig overvliegt, zegt boerderijeigenaar Trijntje Hoogendam (63). De laatste decennia zijn de stad en de bedrijven opgerukt tot vlak aan de boerderij. En nu lijkt De Boterbloem zelf plaats te moeten maken voor bedrijfspanden.
De boerderij is sinds 1916 in bezit van de familie Hoogendam, maar die is niet de eigenaar van de akkers. De boomgaard en de boerderij zelf kunnen blijven staan, maar op de grond waar nu aardappels en andere gewassen groeien, legt Schiphol Area Development Company (SADC) binnen afzienbare tijd Business Park Amsterdam Osdorp aan.
Uniek
Het bouwproject heeft groen licht gekregen. “Maar wij krijgen veel bijval”, zegt Hoogendam uitkijkend over het land. “Ook in de gemeentepolitiek. De grond hier is enorm vruchtbaar en De Boterbloem is uniek in de regio.”
Een van de vrijwilligers op de boerderij zwaait met een emmer modderige aardappels. “Aardappels rooien lukt vandaag niet jongens”, roept ze. De grond is te nat. “Tja”, antwoordt Hoogendam, “de aarde laat zich niet dwingen.”
De Boterbloem heeft zo’n twaalf hectare grond. Het voorste deel van de boerderij is nog door Hoogendams vader omgebouwd tot houtzagerij. Die heeft haar broer overgenomen. Het achterste deel, de biologische boerderij, is te bereiken via een pad dat vanaf de straat langs de boomgaard met perenbomen loopt, en langs de moestuin uiteindelijk naar de akkers. Aan de rand van het erf staat een omheining voor de geiten, die net als de kippen vaak los rondlopen.
Dagbesteding
Al het werk op de boerderij wordt gedaan door Hoogendam, haar partner en een dozijn medewerkers, van wie sommigen vrijwilliger zijn en anderen cliënten met bijvoorbeeld psychische problemen die hier een dagbesteding vinden. De oogst wordt verkocht in de winkel.
Nu, eind september, is veel al geoogst. Alleen in de moestuin staat nog van alles, zoals pompoenen. “Laat ze liggen als ze nog niet mooi oranje zijn”, zegt Hoogendam vanaf de rand van het veld tegen haar medewerkers. Met haar kwispelende hond Doerga loopt ze langs de rijen groente.
Links van de pompoenen en spruiten staat een kleine kas. Sietse Burgerding zit tussen de komkommers op een houten kruk. Hij heeft net onkruid gewied, en draait nu even een shagje. Drie dagen in de week doet hij bij De Boterbloem allerlei klusjes, hij is er graag.
Advocaat
De eerste fase van het bouwproject – en het getouwtrek om de grond – begon in 2008. Van die kavels staat nog steeds een deel leeg. “Bovendien zijn er in de buurt nog allerlei terreinen waar gebouwd kan worden”, laat Hoogendam zien op de kaart.
Een vliegtuig gaat laag over. Hoogendam kijkt over de akkers. Geiten Cora en Belle lopen om haar heen. Over wat er gebeurt als ze 1 november écht weg moet, wil ze liever niet nadenken. “We voeren actie en er is een advocaat voor ons bezig. Zelf gaan we gewoon door met de voorbereidingen voor het komende oogstseizoen.”